Dlaczego Ozempic i Wegovy wydają się pomagać na wszystko?
Nieczęsto zdarza się, aby lek osiągnął status tak rozpoznawalny publicznie, by dorównać popularnością największym gwiazdom popkultury. Rzadziej jeszcze można trafić na farmaceutyk, który staje się prawdziwą sensacją medialną. Jednak w świecie medycyny Ozempic osiągnął właśnie taki status, ustępując miejsca jedynie najbardziej znanym zjawiskom popkultury. Co jednak kryje się za fenomenem tego leku? W momencie, gdy jego popularność stale rośnie, naukowcy intensywnie pracują nad wyjaśnieniem, w jaki sposób działa i dlaczego przynosi tak spektakularne efekty.
„Obserwujemy tyle niesamowitych korzyści”, mówi Steven Dayan z Uniwersytetu Illinois. „To dopiero początek, ale wygląda na to, że te leki nie tylko zmienią medycynę, ale mogą wpłynąć także na całą gospodarkę”. Wypowiedź ta oddaje skalę fascynacji, jaką budzą substancje takie jak Ozempic. Dla kontekstu, większość leków jest rozwijana z myślą o leczeniu jednej lub dwóch konkretnych dolegliwości. Dlatego pomysły na „uniwersalne lekarstwa” – obiecujące leczenie różnych schorzeń – są często spotykane z sceptycyzmem. Ozempic zdaje się jednak przeczyć tym obawom.
W 2023 roku jego wersja pod nazwą Wegovy, zatwierdzona do stosowania w terapii odchudzania, wykazała, że może zmniejszyć ryzyko zawału serca i udaru o niemal 20%. Co więcej, pojawiły się doniesienia o tzw. „ciążach Ozempicowych”, które wskazują na potencjalne korzyści w zakresie płodności. Użytkownicy tego leku zaczęli również dostrzegać poprawę samopoczucia w kontekście stanów depresyjnych i lękowych. W maju 2024 roku opublikowano wyniki badań, z których wynika, że Ozempic znacząco ogranicza ryzyko niewydolności nerek i śmierci u osób chorych na cukrzycę w trzyletnim badaniu klinicznym. Kilka miesięcy później, w lipcu, inna wersja tego leku została powiązana z opóźnianiem zaniku mózgu i spowolnieniem pogorszenia funkcji poznawczych u pacjentów z chorobą Alzheimera.
Dlaczego Ozempic sprawdza się w tak różnorodnych przypadkach, wciąż pozostaje zagadką. To, co jest jasne, to fakt, że jego wpływ wykracza daleko poza pierwotny cel – kontrolę poziomu cukru we krwi u osób z cukrzycą typu 2. Coraz więcej badań wskazuje, że aktywne składniki leku działają na bardzo szerokim poziomie w organizmie, wpływając na wiele różnych procesów. W szczególności badacze sugerują, że może on oddziaływać na mechanizmy odpowiedzialne za zapalenia, metabolizm oraz funkcjonowanie centralnego układu nerwowego. Dla wielu pacjentów korzystających z Ozempic, każdy nowy odkryty efekt stanowi nadzieję na poprawę jakości życia.
Mimo spektakularnych wyników, nie brakuje wyzwań. Koszty terapii, potencjalne skutki uboczne, a także brak pełnego zrozumienia mechanizmów działania pozostają tematami do dalszych badań. Dla mieszkańców Polski cena takiego leku, który prywatnie kupuje się w aptece, może sięgać kilkuset złotych miesięcznie. Kwestia dostępności dla przeciętnego pacjenta jest więc kluczowa, szczególnie w kontekście szerszego zastosowania tego środka w innych schorzeniach niż cukrzyca.
Ozempic jest bez wątpienia lekiem, który wyznacza nowe standardy w medycynie. Jego wszechstronność i obiecujące wyniki badań wywołują ekscytację zarówno wśród pacjentów, jak i lekarzy oraz naukowców. Jednak ostateczne odpowiedzi na pytania dotyczące jego działania i długoterminowych efektów wciąż czekają na odkrycie. Przyszłość tego leku może okazać się równie spektakularna, jak jego dotychczasowa historia.
