„Bakterie odkryte w próbce asteroidy – ale nie pochodzą z kosmosu”

Bakterie na próbce asteroidu Ryugu: ostrzeżenie dla przyszłych misji kosmicznych

Próbka skały z asteroidu Ryugu, dostarczona na Ziemię w 2020 roku przez japońską sondę kosmiczną Hayabusa 2, wzbudziła ogromne zainteresowanie naukowców. Badania ujawniły obecność mikroorganizmów na powierzchni próbki. Jednak, jak wskazują badacze, bakterie te niemal na pewno pochodzą z Ziemi, a nie z przestrzeni kosmicznej. To odkrycie stanowi ważną lekcję dla przyszłych misji kosmicznych, które będą poszukiwać życia pozaziemskiego.

Historia próbki Ryugu

W 2020 roku sonda Hayabusa 2 powróciła na Ziemię z 5,4 gramami skał pochodzących z asteroidu Ryugu, liczącego około 4,5 miliarda lat. Próbka została przetransportowana do specjalistycznego laboratorium w Sagamihara w Japonii, gdzie otworzono ją w kontrolowanych warunkach próżniowych, a następnie przechowywano w pomieszczeniach wypełnionych azotem. Fragmenty próbki przesłano do różnych laboratoriów na świecie, aby przeprowadzić szczegółowe badania.

Badania w Londynie i niezwykłe odkrycie

Jedna z próbek trafiła do zespołu naukowców z Imperial College London, kierowanego przez dr. Matthew Genge’a. Na początku próbkę zeskanowano przy użyciu promieni rentgenowskich, ale nie wykryto na niej śladów bakterii. Dopiero późniejsze badania wykonane za pomocą skaningowego mikroskopu elektronowego (SEM) ujawniły obecność struktur przypominających filamenty bakteryjne. To odkrycie wywołało ekscytację wśród naukowców, którzy początkowo podejrzewali, że mogą mieć do czynienia z życiem pozaziemskim.

Po dalszych analizach okazało się jednak, że liczebność bakterii zmieniała się w sposób zgodny z zachowaniem znanych mikroorganizmów ziemskich. Dodatkowo bakterie te nie były widoczne podczas pierwszego skanu rentgenowskiego, co wskazuje, że ich pojawienie się nastąpiło później. Zdaniem badaczy, do skażenia doszło najprawdopodobniej podczas procesu osadzania próbki w żywicy, w laboratorium, gdzie przechowywano także inne ziemskie skały zawierające bakterie.

Wyzwania dla przyszłych misji kosmicznych

Odkrycie to jest istotnym ostrzeżeniem dla przyszłych misji kosmicznych, takich jak te planowane przez NASA w ramach programu Perseverance, których celem jest dostarczanie na Ziemię próbek z Marsa. Jak zauważa dr Genge, możliwość kontaminacji próbek przez ziemskie mikroorganizmy jest bardzo realna, nawet w przypadku zachowania rygorystycznych standardów czystości.

„Odkrycie mikrobów w próbce pochodzącej z przestrzeni kosmicznej powinno być złotym standardem dowodów na istnienie życia pozaziemskiego” – mówi Genge. „Jednak nasze badania pokazują, jak łatwo próbki mogą zostać skażone mikroorganizmami ziemskimi. To wymaga najwyższej ostrożności podczas interpretacji takich odkryć.”

Co dalej z poszukiwaniem życia pozaziemskiego?

Choć badania wykazały, że bakterie na próbce Ryugu pochodzą z Ziemi, nie wykluczają one całkowicie możliwości istnienia życia poza naszą planetą. Jak zauważa Javier Martin-Torres z Uniwersytetu w Aberdeen, w celu jednoznacznego wykluczenia pozaziemskiego pochodzenia mikroorganizmów konieczne byłoby przeprowadzenie sekwencjonowania ich DNA. Dodatkowo, fakt, że bakterie mogą przetrwać na meteorytach, przypomina o zdolności mikroorganizmów do adaptacji w ekstremalnych warunkach.

„Mikroorganizmy potrafią wykorzystywać materiały organiczne znajdujące się w meteorytach do podtrzymywania życia” – wyjaśnia Genge. „To sugeruje, że gdzieś w Układzie Słonecznym, na przykład na Marsie, może istnieć rzadkie, ale funkcjonujące ekosystemy, oparte na materii organicznej dostarczanej przez meteoryty.”

Podsumowanie

Przypadek bakterii na próbce z asteroidu Ryugu to doskonały przykład tego, jak trudno jest jednoznacznie stwierdzić, czy mamy do czynienia z życiem pozaziemskim. Jest to jednocześnie przypomnienie o znaczeniu precyzyjnych procedur i odpowiedniego zabezpieczania próbek dla przyszłych misji kosmicznych. Każde odkrycie, które potencjalnie mogłoby być dowodem na istnienie życia poza Ziemią, wymaga skrupulatnej analizy i wykluczenia możliwości kontaminacji ziemskimi mikroorganizmami.