Analiza DNA zmienia nasze wyobrażenie o osobach pochowanych w Pompejach

Odlewy gipsowe ludzi z Pompejów, jak się okazuje, nie przedstawiają tego, co wcześniej sądzono. Badania genetyczne ujawniły nowe, zaskakujące fakty, które zmieniają naszą dotychczasową interpretację historii. Wyniki analiz wskazują również, że demografia Pompejów była znacznie bardziej złożona i różnorodna, niż przypuszczano.

Pompeje – miasto zaklęte w popiołach

W 79 roku n.e. wybuch Wezuwiusza pogrzebał kilka rzymskich miast, w tym Pompeje. Wiele z mieszkańców tego miasta zginęło, zasypanych przez gorące chmury popiołu oraz masę wulkanicznego pyłu, który utworzył szczelne warstwy. Po rozkładzie ciał ofiar, wewnątrz twardej warstwy popiołu powstały puste przestrzenie, które zachowały kształt ludzi w ich ostatnich chwilach.

W XIX wieku archeolodzy opracowali metodę wypełniania tych pustych przestrzeni gipsem, tworząc realistyczne odlewy ciał. Do dzisiaj wykonano ponad 100 takich odlewów, zachowując nie tylko kształt ofiar, ale także ich kości, które przetrwały przez wieki.

Manipulacja historią

Jednak, jak mówi Valeria Amoretti z Parku Archeologicznego w Pompejach, już od dawna wiadomo, że niektóre odlewy były modyfikowane w taki sposób, aby nadać im bardziej dramatyczny wydźwięk. Często ustalano ich pozy lub zestawiano w grupy, które miały wzmacniać emocje związane z tragicznym losem Pompejów.

Aby lepiej zrozumieć, kim byli ludzie przedstawieni na tych odlewach, Amoretti wraz z zespołem zbadała 14 z nich, wyodrębniając DNA z kości pięciu osób.

Zaskakujące wyniki badań DNA

Wyniki tych badań zmieniły dotychczasowe interpretacje. Jeden z odlewów przedstawiał dorosłego z dzieckiem na kolanach, co było uważane za obraz matki z dzieckiem. Analiza DNA wykazała jednak, że dorosły to mężczyzna, który nie jest biologicznie spokrewniony z dzieckiem. Znajdująca się w pobliżu inna postać, uznawana za ojca, również nie była spokrewniona z rzekomą „matką” i „dzieckiem”.

Inny odlew przedstawiał dwie osoby, które wcześniej określano jako siostry lub matkę z córką, obejmujące się w momencie śmierci. Badania wykazały, że przynajmniej jedna z tych osób była mężczyzną, a obie najprawdopodobniej nie były ze sobą spokrewnione.

Różnorodność genetyczna mieszkańców Pompejów

Badania genetyczne dostarczyły także interesujących informacji na temat pochodzenia mieszkańców Pompejów. Okazało się, że mieli oni zróżnicowane pochodzenie genetyczne, z wyraźnymi śladami przodków związanych z obszarami współczesnego wschodniego basenu Morza Śródziemnego, Lewantu oraz populacjami żydowskimi z Afryki Północnej.

Amoretti podkreśla, że nie jest zaskoczeniem, iż świat rzymski był wielokulturowy. Morze Śródziemne oraz liczne porty morskie łączyły ludzi z całego regionu. Jednakże to, jak wielkie było to „tygiel kulturowy” nawet w prowincjonalnym mieście takim jak Pompeje, jest niezwykle interesujące i potwierdza to naukowe dowody uzyskane z analizy starożytnego DNA.

Zastosowanie nauki do interpretacji przeszłości

Alissa Mittnik z Uniwersytetu Harvarda podkreśla znaczenie wykorzystania nauki w analizie dowodów archeologicznych przed wyciąganiem pochopnych wniosków. Jak mówi, badania te przypominają, że najprostsze, najbardziej intuicyjne lub dramatyczne interpretacje mogą nie być prawdziwe. Zachęca nas to do krytycznego myślenia i kwestionowania naszych wcześniejszych założeń.

Wnioski

Badania nad odlewami gipsowymi z Pompejów dostarczyły nowych, fascynujących informacji o życiu i pochodzeniu mieszkańców miasta. Wyniki te pokazują, że nasze dotychczasowe wyobrażenia o Pompejach mogą być mylne i że nauka odgrywa kluczową rolę w odkrywaniu prawdy o przeszłości. To przypomnienie, że historia, którą znamy, może być bardziej złożona i różnorodna, niż przypuszczaliśmy.