Kryształy z meteorytów ujawniają ślady gorącej wody na pradawnym Marsie
Odkrycie wskazujące na gorącą wodę na Marsie 4,45 miliarda lat temu
Najnowsze badania kryształów znajdujących się w marsjańskim meteorycie rzucają nowe światło na potencjalne warunki panujące na Marsie miliardy lat temu. Naukowcy odkryli, że skała ta, nazwana „Black Beauty”, powstała około 4,45 miliarda lat temu, a jej skład sugeruje obecność gorącej wody na planecie w tamtym okresie.
Podróż meteorytu Black Beauty
Meteoryt Black Beauty, formalnie znany jako Northwest Africa 7034, został wyrzucony w przestrzeń kosmiczną w wyniku uderzenia meteorytu w powierzchnię Marsa. Po podróży przez kosmos ostatecznie wylądował na Saharze, gdzie został odkryty w 2011 roku. Od tamtej pory stanowi przedmiot intensywnych badań naukowców, którzy starają się odtworzyć historię Czerwonej Planety.
Jeden z badaczy, Aaron Cavosie z Curtin University w Australii, porównuje Black Beauty do „kosza na śmieci”. Zauważa, że meteoryt składa się z setek fragmentów, zarówno bardzo starych, jak i stosunkowo młodych. „To prawdziwy bufet marsjańskiej historii,” dodaje. Wiele kawałków tej skały należy do najstarszych znanych próbek Marsa.
Odkrycia w mikroskali
W centrum zainteresowania zespołu badawczego znalazł się kryształ cyrkonu o wielkości zaledwie 50 mikrometrów. Cyrkon ten krystalizował w magmie znajdującej się pod powierzchnią Marsa. Analizy wykazały obecność nietypowych elementów, takich jak żelazo, glin i sód, które układały się w cienkie warstwy przypominające strukturę cebuli.
Podobne zjawisko zaobserwowano jedynie w Australii, w miejscu wydobycia złota, gdzie cyrkony zawierające takie same nietypowe pierwiastki powstały w wyniku procesów hydrotermalnych. Cavosie tłumaczy, że takie formacje są możliwe tylko w obecności aktywnych systemów gorącej wody, które transportują pierwiastki podczas procesu krystalizacji.
Przetrwanie ekstremalnych warunków
Cyrkon w Black Beauty przetrwał wiele ekstremalnych wydarzeń, w tym starożytne uderzenie w powierzchnię Marsa oraz późniejsze uderzenie meteorytu, które wyrzuciło Black Beauty w kosmos około 5–10 milionów lat temu. Pomimo tych traumatycznych przeżyć struktura kryształu na poziomie atomowym pozostała nienaruszona.
Badania wykazały również brak uszkodzeń radiacyjnych w cyrkonie, co oznacza, że pierwiastki takie jak żelazo, glin i sód były częścią kryształu już w momencie jego formowania, a nie zostały do niego wprowadzone później.
Woda na Marsie a historia planety
Według Evy Scheller z Uniwersytetu Stanforda, jeśli Black Beauty faktycznie powstał w obecności gorącej wody i magmy pod powierzchnią Marsa, mogło to oznaczać uwalnianie pary wodnej do atmosfery planety. Proces ten mógł poprzedzać powstanie rzek i jezior na Marsie.
„Mówimy tutaj o okresie sprzed 4,5 miliarda lat, co pozwala nam wrócić do momentu formowania się Marsa,” twierdzi Scheller. „To może być jedno z najwcześniejszych świadectw obecności wody na tej planecie.”
Znaczenie odkrycia
Badania takie jak to nie tylko dostarczają informacji na temat dawnego Marsa, ale także pomagają naukowcom zrozumieć, jakie warunki mogły sprzyjać powstawaniu wody, a być może nawet życia na innych planetach. Black Beauty pozostaje jednym z najcenniejszych artefaktów kosmicznych, oferując wgląd w odległą przeszłość Czerwonej Planety.
