„Orbital zdobywa nagrodę Bookera: 'Postrzegam to jako rodzaj kosmicznej sielanki'”

Samantha Harvey, brytyjska pisarka, zdobywczyni prestiżowej nagrody Booker Prize za swoją powieść Orbital, wprowadziła do literatury zupełnie nowy gatunek – pisarstwo natury o kosmosie. Jej innowacyjne podejście do opisywania Wszechświata i Ziemi dostrzegane jest jako unikatowe, łącząc liryczność oraz refleksję nad miejscem człowieka we wszechświecie.

„Postrzegam to jako rodzaj kosmicznego pastorału” – powiedziała Harvey w wywiadzie dla podcastu. „Chciałam zobaczyć, co można zrobić z językiem, by w malowniczy sposób oddać ten zachwyt, radość i niezwykłość, ale także to, jak patrzymy na Ziemię z pewnym smutkiem.”

Nowa literatura o kosmosie

Jej powieść Orbital rozgrywa się przez 24 godziny na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS). Książka przenosi czytelników w świat astronautów, ukazując ich życie w przestrzeni, ale także głębokie refleksje nad Ziemią, którą obserwują z daleka. Przekazując wrażenia z obserwacji naszej planety z przestrzeni kosmicznej, Harvey stara się uchwycić nie tylko piękno krajobrazu, ale także uczucia, które te obrazy wywołują. Szczególnie ważna w jej opowieści jest refleksja nad zmianami klimatycznymi i wpływem działalności człowieka na Ziemię.

Kosmiczny pastorał

Pisarka nawiązuje do idei pastorału – literackiego gatunku, który zazwyczaj odwołuje się do sielankowego obrazu życia na wsi, jako czegoś idyllicznego, prostego i harmonijnego w kontakcie z naturą. Jednak w jej interpretacji, pastorał ten przenosi się w przestrzeń kosmiczną. Astronauci stają się niejako poetami w skafandrach kosmicznych, kontemplującymi Ziemię z odległości, dostrzegającymi jej piękno, ale także kruchość.

Refleksja nad przyszłością Ziemi

Jednym z głównych tematów książki jest przemijanie oraz destrukcja związana ze zmianami klimatycznymi. Z kosmosu Ziemia wydaje się być delikatnym, samotnym punktem w bezkresie wszechświata. Astronauci, jako świadkowie tej kruchości, stają się narratorem nie tylko piękna naszej planety, ale także jej zagrożenia. Z daleka widać skutki działalności człowieka – wylesienia, topniejące lodowce czy zanieczyszczone oceany.

W ten sposób Orbital nie tylko opowiada o eksploracji kosmosu, ale również zwraca uwagę na naszą odpowiedzialność za Ziemię. Dla Harvey, podróż w kosmos staje się nie tyle odkrywaniem nowych światów, co nowym spojrzeniem na ten, który już znamy, choć często go nie doceniamy.

Sztuka słowa malująca kosmos

Samantha Harvey w swoich opisach używa języka w sposób bardzo malarski, co pozwala czytelnikowi poczuć się, jakby sam znajdował się na orbicie. Jej opisy są pełne emocji i oddają zarówno zachwyt, jak i smutek związany z obserwacją Ziemi z takiej perspektywy. To właśnie ten unikalny styl pisania sprawia, że Orbital jest powieścią nie tylko o kosmosie, ale także o nas samych – o ludziach, którzy stoją przed wyzwaniem ochrony naszego domu, zanim będzie za późno.

Zakończenie

Orbital to nie tylko opowieść o astronautach, to także głęboka refleksja nad Ziemią, naszym miejscem w kosmosie i odpowiedzialnością, jaką mamy wobec naszej planety. Samantha Harvey stworzyła dzieło, które łączy literaturę przyrodniczą z eksploracją kosmiczną, wprowadzając czytelnika w przestrzeń, która jest zarówno fizycznie odległa, jak i emocjonalnie bliska. To książka, która otwiera oczy na piękno naszego świata i jednocześnie skłania do refleksji nad jego przyszłością.